2014 was het jaar waarin het besef groeide dat China een dominant internetland begint te worden met inmiddels 632 miljoen actieve gebruikers. Er ging geen week voorbij of er was wel weer nieuws over een Chinees internetbedrijf. Het was het jaar waarin mobieltjesmakers als Huawei en Xiaomi de smartphonemarkten veroverden en Samsung de druk voor het eerst echt voelde. Maar 2014 was natuurlijk vooral het jaar van de beursgang van Alibaba.
China is booming. Investeringen in Chinese bedrijven klommen naar 8,1 miljard dollar alleen al in de eerste drie kwartalen, dubbel zoveel als het jaar ervoor.
Diverse Chinese internetbedrijven gingen afgelopen jaar in de VS naar de beurs, onder meer JD.com (een soort Amazon), die 1,8 miljard dollar binnensleepte, en Weibo (een soort Twitter), met ongeveer 285 miljoen dollar.
Maar deze beide beursintroducties werden natuurlijk overschaduwd door Alibaba, dat een recordbedrag van 25 miljard uit de markt haalde en met een marktwaarde van 260 miljard dollar inmiddels groter is als de Amerikaanse retailer Walmart. Sinds de beursgang is de koers van het aandeel met nog eens zestig procent gestegen. Oprichter Jack Ma is nu de rijkste man van Azië met een geschat vermogen van 28,6 miljard dollar.
Dat Alibaba groter is dan pakweg Amazon en eBay samen komt volgens Porter Ertsman (een Amerikaan die van meet af aan betrokken was bij het bedrijf) vooral omdat China zich ontwikkelt tot een land met een groeiende middenklasse. “Daar liggen jullie kansen,” adviseerde Porter Erisman de bezoekers van Emerce eDay. “Alibaba zal niet gauw een Europese Amazon worden, maar ze zijn wel de toegangspoort naar het Chinese vasteland.”
En het einde van de Chinese boom is nog lang niet in zicht, verzekerde Erisman. “Houd goed in de gaten dat nog maar de helft van de bevolking van China online is en dat daarvan nog maar de helft online winkelt.”
De beursgang van Alibaba betekent ook de start van heel veel nieuws. Van de 1600 werknemers van Alibaba is nu een groot deel zelf miljonair. Enkelen zijn vertrokken om voor zichzelf te beginnen. De stad waar Alibaba is gevestigd, Hangzhou (met 8 miljoen inwoners), ontwikkelt zich tot een bruisende startup walhalla.
Maar ook elders hebben startups geen enkele moeite om geld aan te trekken. Neem bezorgdienst Bel een Kip uit Sichuan – afgekeken van Beijings Bel een Eend. Het bedrijf dat uitsluitend gebaseerd is op WeChat – de Chinese WhatsApp – haalde 1,6 miljoen dollar op.
Het merendeel van deze bedrijven heeft de handen vol aan de ontluikende thuismarkt. In maart van dit jaar gaf de Chinese overheid bijvoorbeeld het groene licht voor het oprichten van de eerste private banken. Met dank aan de Chinese internetgiganten die de banken op scherp hebben gezet.
Chinese internetbedrijven creëren ook steeds meer eigen content. Tecent, Youko Tudou, Baidu’s iQiyi en Sohu.com investeren steeds meer geld in Hollywood. In september werd bekend dat Talpa van John de Mol leverancier wordt van content voor Tencent Video, het online videoplatform van de Chinese internetgigant. Vanaf volgend jaar wordt een realityprogramma uitgezonden.
De opmars van Chinese internetbedrijven wordt in het westen niettemin als bedreigend ervaren. Thuiswinkel.org wil dat er een dam wordt opgeworpen tegen Chinese webwinkels die spullen tegen bodemprijzen naar Nederland versturen, zoals Alibaba. De brancheorganisatie spreekt van ‘oneerlijke concurrentie’ omdat de webwinkels alle steun krijgen van de Chinese overheid.
Daar valt natuurlijk wel iets voor te zeggen. De Chinese internetbedrijven en smartphonefabrikanten hebben vrij spel in het westen, maar omgekeerd krijgen westerse bedrijven nauwelijks voet aan de grond in China. Het land blokkeert de toegang tot nagenoeg alle diensten van Google, Twitter en Facebook, bang dat subversieve elementen sociale media zullen misbruiken.
Mark Zuckerberg probeerde onlangs – in zijn beste mandarijn – de Chinese overheid op andere gedachten te brengen. Apples Tim Cook en Jeff Bezos van Amazon schoven eveneens aan bij Lu Wei, de minister voor cyberspace, maar vooralsnog zonder veel resultaat. Deze ongelijkheid houdt China echter niet tegen. Echt vernieuwende formules – enkele uitzonderingen daargelaten – komen nog niet uit China, maar dat kan morgen zomaar veranderen.
In een serie artikelen blikt Emerce tot aan 1 januari terug op 2014.